bt sözlük – Teknoloji Sözlüğü
signlogger, 5651 sayılı yasaya uygun loglama, hotspot yönetimi ve raporlama çözümleri sunan bir yazılımdır. fortigate gibi güvenlik duvarlarıyla entegre olarak, internet erişimini izler, anlık loglama ve imzalama işlemlerini gerçekleştirir. hotspot çözümü, otel, okul, yurt ve kafe gibi yerlerde kullanılarak, sms, tc kimlik gibi doğrulama yöntemleriyle güvenli internet erişimi sağlar. kullanıcı hareketlerini kayıt altına alıp raporlar oluştururken, özelleştirilebilir karşılama ekranları ve dil seçenekleri sunar.
switch, ağ üzerinde bulunan cihazların aralarında bilgi paketlerini ilettiği bir donanımdır. sadece bilgisayarlar arası değil, diğer ağ donanımları ve yazıcı gibi çeşitli cihazların da iletişime geçmelerini sağlar. genellikle lan içerisinde birden fazla cihazı bir araya getirmek için kullanılır. cihazlar ethernet kablosu ile switch'e bağlanır. verileri ağda bulunan bütün cihazlara değil yalnızca hedef cihaza gönderir. bunun amacı hem ağ trafiğini azaltmak hem de ağ performansını arttırmaktır. 4 çeşit switch türü vardır. bunlar: omurga (backbone) switch, merkez anahtar (core) switch, endüstriyel ethernal switch ve kenar (edge) switch'dir.
ağ topolojisi, ağ üzerindeki cihazların aralarında fiziksel ve mantıksal yerleşimidir. ağ topolojisi iki gruba ayrılmaktadır: fiziksel ve mantıksal ağ topolojisi. fiziksel topolojisi, kabloların yerleşim düzenleri, yerleşimde kullanılan kablolar, cihazların ağ üzerinde yerleşimleri olarak adlandırılabilir. ortak yol, halka, yıldız, değişen yıldız, örgü ve halka olmak üzere 6 çeşit fiziksel topoloji vardır. mantıksal topolojiler ise ağdaki veri paketlerinin kaynaktan hedef cihaza nasıl ilerlediğinin, veri akışı ve iletişimin nasıl gerçekleştiğini belirler. yayın ve jetonlu geçiş topolojisi olmak üzere 2 çeşidi vardır.
access point, modemin erişim kapasitesini arttırmak için kullanılır. modem gibi internet sinyalinin asıl kaynağı değillerdir. access point'in amacı modemin sağladığı interneti kablosuz ağ mantığı ile yaymaktır. wifi sinyalleri access point üzerinden dağıtılmış olur. iç ve dış mekan için farklı türlerde üretilen access pointler, dış mekanda olumsuz hava koşullarının önüne geçmeyi hedeflemektedir. access point avantajları, uzak lokasyonlar arasında belirli bir noktadan alınan internetin yayılımını sağlarken kablo kalabalığından kurtarır, dış access point aracılığıyla açık alanlarda (kafe, bahçe organizasyonları vb.), geniş bir bölgede internet erişimi sağlanabilir.
crowdstrike, 2011 yılında kurulan ve siber tehditlere karşı bulut tabanlı çözümler sunan öncü bir siber güvenlik şirketidir. yenilikçi falcon platformu, yapay zeka ve makine öğrenimi kullanarak gerçek zamanlı tehdit tespiti ve yanıt verme yetenekleri sunar. crowdstrike, uç nokta koruması, tehdit istihbaratı ve yönetilen tehdit avcılığı hizmetleriyle kötü amaçlı yazılımlar, fidye yazılımları ve sıfır gün saldırıları gibi gelişmiş tehditlere karşı kapsamlı koruma sağlar. Geçtiğimiz günlerde, bir içerik güncellemesindeki teknik aksaklık nedeniyle microsoft ürünlerinde küresel çapta "mavi ekran" hatalarına neden olmuş, ancak sorun hızla çözülerek kullanıcılar için düzeltmeler yayınlanmıştır.
bsod, windows işletim sistemlerinde ciddi bir hata meydana geldiğinde görülen mavi ekranlı bir hata mesajıdır. sistem, çalışmasını sürdüremeyecek kadar kritik bir hatayla karşılaştığında, bsod gösterilir ve sistem çökmesi gerçekleşir. bu ekran, hata türünü ve hata kodlarını içerir, bu da sorunun nedenini belirlemek için kullanılabilir. genellikle donanım sorunları, sürücü hataları veya yazılım hataları bsod'nin başlıca nedenleridir. bsod ile karşılaşıldığında, sistem genellikle otomatik olarak yeniden başlatılır. sorunun giderilmesi için, kullanıcıların nsx firmasından teknik destek almaları önerilir.
dns, internet üzerindeki alan adlarını (domain names) ip adreslerine çeviren bir sistemdir. kullanıcılar tarayıcılarına bir web sitesi adı (ör. www.nsx.com.tr ) yazdıklarında, dns bu alan adını karşılık gelen ip adresine (ör. 94.73.146.210) çevirir. bu sayede web tarayıcıları ve diğer internet hizmetleri doğru sunucuya ulaşabilir. dns, internetin telefon rehberi olarak düşünülebilir; kullanıcıların kolay hatırlayabildikleri alan adlarını, makinelerin anlayabileceği ip adreslerine dönüştürür.
bant genişliği, bir iletişim kanalının belirli bir zaman diliminde taşıyabileceği veri miktarını ifade eder. genellikle saniye başına bit (bps) cinsinden ölçülür ve daha yüksek bant genişliği, daha fazla verinin daha hızlı iletilebilmesi anlamına gelir. i̇nternet bağlantılarında bant genişliği, veri indirme (download) ve yükleme (upload) hızlarını belirler ve bu, video akışı, dosya indirme, çevrimiçi oyunlar ve diğer veri yoğun uygulamalarda performansı doğrudan etkiler. yüksek bant genişliği, daha hızlı ve daha sorunsuz internet deneyimi sağlar.
logo sunucusu, logo yazılım'a ait kurumsal kaynak planlama (erp) yazılımlarının çalıştığı sunucudur. bu sunucu, şirketlerin muhasebe, finans, insan kaynakları, üretim, envanter ve diğer iş süreçlerini yönetmelerine yardımcı olan yazılımların veri tabanını ve uygulama dosyalarını barındırır.
sanallaştırma, bir fiziksel sunucu üzerinde birden fazla sanal makine (vm) çalıştırma sürecidir. bu teknoloji, donanım kaynaklarının daha verimli kullanılmasını sağlar ve aynı fiziksel donanım üzerinde birden fazla işletim sistemi ve uygulamanın çalışmasına izin verir. sanallaştırma sayesinde, fiziksel donanım arızaları durumunda bile iş sürekliliği sağlanabilir ve yeni sanal makineler hızlıca oluşturulabilir. hypervisor yazılımları (vmware esxi, microsoft hyper-v, kvm) bu süreçte kullanılır.
active directory domain services, microsoft'un dizin hizmetidir. kullanıcılar, bilgisayarlar, yazıcılar ve diğer kaynaklar gibi ağ bileşenlerinin yönetimini sağlar. ad ds, kimlik doğrulama, yetkilendirme ve dizin veritabanı hizmetleri sunar, böylece kullanıcılar ve sistemler arasında güvenli bağlantılar kurulur. ad ds, şirket içi veya bulut tabanlı uygulamaların merkezi olarak yönetilmesini, kullanıcı hesaplarının ve politikalarının uygulanmasını ve ağ kaynaklarının güvenli bir şekilde paylaşılmasını sağlar.
domain services, bir domain içinde kullanıcıların, bilgisayarların ve diğer kaynakların yönetimini sağlayan hizmetlerdir. bu hizmetler, kimlik doğrulama, yetkilendirme, grup politikaları, dizin hizmetleri ve daha fazlasını içerir. microsoft'un active directory domain services (ad ds), en yaygın kullanılan domain hizmetlerinden biridir ve kullanıcıların, bilgisayarların ve diğer kaynakların merkezi olarak yönetilmesini sağlar. ad ds, güvenlik politikalarını uygular, kullanıcı kimlik doğrulaması yapar ve ağ kaynaklarına erişimi kontrol eder.
yetkilendirme, bir kullanıcının veya sistemin belirli kaynaklara veya işlemlere erişim iznini belirleme sürecidir. kimlik doğrulama işleminden sonra, kullanıcının ne tür işlemler yapabileceği yetkilendirme ile kontrol edilir. örneğin, bir çalışan yalnızca kendi departmanındaki dosyalara erişebilirken, yöneticiler tüm departmanların dosyalarına erişebilir.
authentication (kimlik doğrulama) hizmetleri, kullanıcıların kimliklerini doğrulayan sistemlerdir. bu hizmetler, kullanıcıların kimlik bilgilerini (örneğin, kullanıcı adı ve parola, biyometrik veri) kontrol eder ve doğrular. authentication hizmetleri, güvenli erişim sağlar ve yetkisiz kullanıcıların sisteme erişimini engeller. bu hizmetler, ağ güvenliğini ve veri korumasını artırır.
logon hizmetleri, kullanıcıların ağ ve sistemlere giriş yapmasını sağlayan hizmetlerdir. bu hizmetler, kullanıcı kimlik bilgilerini doğrular ve erişim sağlar. logon hizmetleri, güvenli bir oturum açma süreci sunar ve kullanıcıların doğru kimlik bilgileriyle sisteme giriş yapmasını sağlar. ayrıca, kullanıcı oturumlarını izler ve yönetir.
domain controller (dc), bir domain içinde kullanıcı kimlik doğrulama ve yetkilendirme işlemlerini gerçekleştiren sunucudur. dc, active directory veritabanını barındırır ve yönetir, bu veritabanı kullanıcı hesaplarını, bilgisayarları, grupları ve diğer ağ nesnelerini içerir. dc'ler, kullanıcıların ağ kaynaklarına erişim taleplerini doğrular, güvenlik politikalarını uygular ve ağ üzerinde merkezi bir yönetim noktası sağlar.
i̇nternet üzerinde kullanılan alan adı, bir yönetim alanını, yetki veya kontrol bölgesini tanımlayan bir dizedir. web siteleri ve e-posta hizmetleri gibi internet hizmetlerini tanımlamak için kullanılır ve domain name system (dns) kurallarına göre oluşturulur. alan adları hiyerarşik bir yapıya sahiptir ve en üst düzeyde genel (com, org, net) ve ülke kodu (cctld) üst düzey alan adları bulunur. bu üst düzey alan adlarının altında, ikinci ve üçüncü düzey alan adları yer alır. örneğin, "www.nsx.com.tr " alan adı, ".tr" ülke kodu üst düzey alan adı altında ".com" genel üst düzey alan adını ve "nsx" ikinci düzey alan adını içerir.
bir domain, bir ağdaki tüm kaynakların (bilgisayarlar, kullanıcılar, cihazlar vb.) merkezi olarak yönetildiği ve organize edildiği bir yapıdır. domain, bir ağ adı (örneğin, "nsx.com.tr ") ile tanımlanır ve bu domain adı altında çeşitli alt bölümler bulunabilir. domainler, kullanıcıların ve cihazların kimlik doğrulama, yetkilendirme ve yönetim süreçlerini merkezi bir noktadan gerçekleştirmeye olanak tanır. bu merkezi yönetim, bir veya daha fazla domain controller (etki alanı denetleyicisi) tarafından sağlanır. domain yapısı, büyük ve karmaşık ağlarda kaynakların daha kolay ve güvenli bir şekilde yönetilmesini sağlar.
active directory, microsoft'un dizin hizmetidir ve büyük ağlarda kullanıcıları, grupları, bilgisayarları ve diğer nesneleri merkezi olarak yönetir. active directory, güvenlik politikalarını uygular ve kullanıcı kimlik doğrulaması ile yetkilendirme işlemlerini gerçekleştirir. ayrıca, kullanıcıların ve kaynakların yönetimini kolaylaştırır ve ağ güvenliğini artırır. bu hizmet, büyük ölçekli ağlarda kaynak yönetimini ve güvenliği sağlamada kritik bir rol oynar.
iscsi, scsi komutlarının ip ağları üzerinden iletilmesini sağlayan bir protokoldür. bu sayede, ethernet ağı üzerinden san (storage area network) oluşturulabilir ve depolama cihazlarına erişim sağlanabilir. iscsi, fiber channel'a alternatif olarak daha düşük maliyetli bir çözüm sunar ve küçük ve orta ölçekli işletmeler için uygun bir depolama teknolojisidir. bu protokol, ağ depolama maliyetlerini düşürürken, veri erişiminde yüksek performans sağlar.
nic, bilgisayarın ağ bağlantısını sağlayan donanım bileşenidir. nic tuning, ağ kartının performansını optimize etmek için yapılan ayarlamaları ifade eder. bu ayarlamalar, veri iletim hızını artırabilir, gecikmeleri azaltabilir ve ağ verimliliğini iyileştirebilir. nic tuning genellikle büyük ağlar ve yüksek performans gerektiren uygulamalar için önemlidir. bu süreç, ağ bağlantısının daha stabil ve verimli olmasını sağlar.
scsi, bilgisayarlar ile çevre birimleri arasındaki veri iletişimini sağlayan bir dizi standarttır. yüksek hızlı veri transferi sunar ve genellikle sunucular ve yüksek performanslı depolama cihazları için kullanılır. scsi cihazları, paralel veya seri bağlantılarla bilgisayara bağlanabilir.
ip, ağlar arasında veri paketlerinin yönlendirilmesi için kullanılan bir protokoldür. her cihaza benzersiz bir ip adresi atayarak veri iletimini sağlar. ip, paketlerin kaynak ve hedef adreslerini içeren başlık bilgileriyle çalışır ve yönlendiriciler tarafından kullanılarak verilerin doğru adrese yönlendirilmesini sağlar.
udp, hızlı ve bağlantısız veri iletimi sağlayan bir protokoldür. verilerin düşük gecikme süresiyle iletilmesini sağlar, ancak hata düzeltme ve veri sıralama garantisi yoktur. udp, tcp'den farklı olarak, verilerin gönderilmeden önce bağlantı kurulmasını gerektirmez ve veri paketleri (datagramlar) bağımsız olarak gönderilir. gerçek zamanlı uygulamalarda, örneğin video akışı, online oyunlar ve voip (voice over ip) gibi düşük gecikme süresi gerektiren durumlarda kullanılır.
tcp, veri iletimini güvenli ve düzenli bir şekilde sağlayan bir protokoldür. verilerin paketler halinde gönderilmesini ve alındığında doğru sırayla birleştirilmesini sağlar. bağlantı tabanlı bir protokoldür, bu nedenle veri transferi başlamadan önce iki cihaz arasında bir bağlantı kurulur ve veri transferi tamamlanana kadar bu bağlantı korunur. tcp, veri kaybı veya hatası durumunda paketlerin yeniden iletilmesini sağlar ve bu sayede güvenilir bir iletişim sağlar.
smtp, e-posta gönderimi için kullanılan bir protokoldür. e-posta istemcileri ve sunucuları arasında mesajların iletilmesini sağlar. kullanıcı bir e-posta gönderdiğinde, smtp mesajı kullanıcının e-posta sunucusuna iletir ve bu sunucu da mesajı alıcının e-posta sunucusuna yönlendirir.